Door Best een geschikte kerel, denk je de eerste keren dat Enoch ‘Nucky’ Thompson in beeld komt. Wel bezig met dingen die het daglicht niet kunnen verdragen, maar dat was in de plaats en het tijdperk die in de twaalfdelige HBO-reeks Boardwalk Empire worden neergezet gewoon een overlevingsstrategie.
Martin Scorsese, de chroniqueur van de Amerikaanse onderwereld, zette in 2010 zijn schouders onder deze serie over de transitie van het eens zo jolige kuststadje Atlantic City naar een oord van verderf en zonde.
De opkomende economische crisis in het Amerika van 1920, die later uitdijde naar de Grote Depressie, maakte van misdaad in de eerste plaats al een van de weinige bezigheden die nog geld opbrachten. En dan was er de Drooglegging, die ervoor zorgde dat een gegeerd goed – sterke drank – ineens uitsluitend nog op de zwarte markt te krijgen was.
De een z'n dood…
Thompson, een carrièredefiniërende hoofdrol voor Steve Buscemi, wordt er hoegenaamd niet slechter van. Als stadsontvanger met een fors handje in de goksector en de smokkel en verkoop van hooch in de stad heeft hij zowel de lokale politiek (met broerlief als sheriff en een stromannetje als burgemeester) als de onderwereld in zijn zak, waardoor hij vanuit zijn verdieping in het Ritz-Carlton-hotel waarin hij kantoor houdt vrolijk zijn geld kan tellen.
Bij momenten, zoals wanneer hij de met losse handjes behepte echtgenoot van zijn latere love interest van kant laat maken, zie je ook Nucky’s duistere kant, en achter de krielstem en het grote bakkes dat hij opzet tegen het machteloze establishment zit een verrotte ziel. Gaandeweg zien we hoe kindermishandeling persoonlijkheden van de rails jaagt, en wordt de kijker zijn ambiguïteit over het hoofdpersonage nog groter.
Historische setting
Een asshole en een goed mens tegelijk: ziehier de geheime kruidenmix van een HBO-reeks. We proefden het tien jaar geleden al in The Sopranos, en het viel ons ook in The Wire en Deadwood op de tong. Van die laatste reeks nam Boardwalk Empire ook de historische setting over: net als in Deadwood worden hier de wortels van de Amerikaanse samenleving voorzichtig opgegraven en gedissecteerd.
En worden er figuren ten tonele gebracht die ooit echt geleefd hebben: Nucky Thompson speelde een belangrijke rol in de geschiedenis van de penoze aan de Amerikaanse oostkust, en de reeks zelf is gebaseerd op de historische roman Boardwalk Empire: The Birth, High Times, and Corruption of Atlantic City van Nelson Johnson.
,
Boardwalk Empire toont een formidabel gevoel voor plaats en tijd. Dat zit niet alleen in de decors, de kostumering en de swing- en doo-wopsoundtrack, maar ook in de miniemste details van de beeldvoering: de titelgeneriek toont subtiele hints naar René Magritte. De WO I-veteraan wiens weggeschoten gezicht onder een tinnen masker verborgen zit doet denken aan een figuur uit de potloodtekeningen in James Joyces roman Ulysses.
Scorsese wist ook zijn overheersende thema te kiezen: zonde. Het komt al snel naar de oppervlakte, maar pas later in het seizoen laten ze zien hoe diep ze erin graven. Dat gebeurt vooral in de figuur van de godsvruchtige maar door zondige gedachten verteerde overheidsagent Nelson Van Alden, die door Michael Shannon – de tweede revelatie in de cast van de reeks – als een diabolische bullenbijter wordt neergezet.
Boardwalk Empire is, dankzij het personage en de vertolking van Shannon, ook het verhaal van een clash tussen de moreel geconstipeerde negentiende-eeuwse samenleving en de zondigheid van de moderne tijd.
Nieuw élan
Met Boardwalk Empire lijkt HBO, dat in de Benelux gewoon als merk prijkt op de dvd-boxen van alle series die op de Amerikaanse betaalzender worden uitgezonden, een nieuw élan te hebben gevonden.
Het huis dat aan het begin van de huidige nieuwe eeuw een onwaarschijnlijke berg kwaliteitsfictie begon te leveren, zat de afgelopen jaren eventjes in een dipje na het einde van The Sopranos. Maar met True Blood en deze Boardwalk Empire keert het met vernieuwde krachten terug.
De nadorst na dit eerste seizoen zal verschrikkelijk zijn, maar troost je in het feit dat een tweede jaargang momenteel op de Amerikaanse buis loopt, en een derde alvast werd – euh – besteld.
Het eerste seizoen van Boardwalk Empire is sinds 25 januari beschikbaar op dvd
